
راپرتهای یومیه و تذکرهها
معرفی کتاب راپرتهای یومیه و تذکرهها
سید ابراهیم نبوی در کتاب راپرتهای یومیه و تذکرهها، با نثری بر گرفته از عهد قاجار و با زبان طنز گوشهای از مسائل و مشکلات سینمای ایران را بازگو میکند.
در بخش نخست کتاب راپرتهای یومیه و تذکرهها تحت عنوان راپورتهای یومیه، مشکلات نشر آورده شده است. همچنین به گونهای طنز از برخی فیلمهای ایرانی مانند: مهر مادری، ناصرالدین شاه آکتور سینما، روزهای خوب زندگی، روسری آبی، پری، زیر باران و روز شیطان انتقاد شده است. عنوان بخش دوم، تذکره اهل فن است که بحث و نقدی است در خصوص کارگردانان سینمای ایران مانند: مسعود کیمیایی، عباس کیارستمی، مجید مجیدی و ایرج قادری.
سید ابراهیم نبوی درباره علت نوشتن کتاب راپرتهای یومیه و تذکرهها این چنین میگوید: سال 1356 بود، رساله دوره لیسانس دوستى را خواندم درباره سیاحتنامه ابراهیم بیگ که به قلم حاج زینالعابدین مراغهاى نوشته شدهبود. از سیاحتنامه خوشم آمد، آن را بارها و بارها خواندم و سپس به جد درگیر خواندن ادبیات مشروطه شدم. بیشتر مىخواستم ببینم «جلال آلاحمد» به حقیقت مشروطه نزدیکتر است یا «باقر مؤمنى»، قدرى که پیش رفتم دریافتم که درک این دو در مقابل درک تاریخ مشروطه بسیار کوچک است و تفسیرشان از این دوره بزرگ از عمق کافى برخوردار نیست. همان روزها «از گاتها تا مشروطیت» میرفطروس از چاپ درآمده بود و سروصدا کرده بود.
مرورى ایدئولوژیک بر تاریخ ایران و جنبشهاى غیر دینى بود و تلاش کرده بود تا تفسیرى مبتنى بر ماتریالیزم هیستوریک از تاریخ ایران به دست دهد. کار به دلم نچسبید و تنها وسوسه خواندن آثار مشروطه را در من ایجاد کرد. از همین رو بود که آثار «طالبوف»، «آخوندف»، «میرزاآقاخان کرمانى»، «حاج زینالعابدین مراغهاى»، «میرزا ملکمخان ناظمالدوله»، «اعتمادالسلطنه» و... لوایح «آقا شیخ فضلاللّه نورى» و دیگران را خواندم. و نیک دریافتم که خواندن تاریخ به روایت دیگران هرگز در نشانهشناسى یک دوران مؤثر و کافى نیست.
آنچه از آن دوران در سید ابراهیم نبوی بجا ماند، نثر دلنشین دوران مشروطه در قالب کتاب راپرتهای یومیه و تذکرهها بوده، با آن حیرت غریب در آستانه مواجهه با جهان غرب و آن شگفتى مواجهه با دانش جدید و آن آشفتگى زبانى که در تلفیق فارسى - عربى و فرانسه بوجود آمده بود و با آن گرفتارى میان تجدد و سنت و به نظر مىآمد که هنوز که هنوز است ما از این حیرت و شگفتى خارج نشدهایم.
به این ترتیب بود که کتاب راپرتهای یومیه و تذکرهها گامبهگام نوشته شد...
در بخشی از متن کتاب راپرتهای یومیه و تذکرهها میخوانیم:
ذکر احوال شیخنا و مولانا بهروز افخمى:
آن عالم ربانى، آن قطب عالم روحانى، آن معاند با سینماى عرفانى، آن گوهر قلزم صفا، آن با حال با وفا، آن عالم معرفت ازلى، آن ملبس به شلوار لى، آن متهور بىباک، آن مرید آلفردهیچکاک، آن عارف لامکان، آن سازنده روز شیطان، آن ادامه دهنده فیلم مرحوم على حاتمى، شیخنا و مولانا و استاذنا بهروز افخمى - رحمهاللّه علیه - سلطان اهل سینما بود و از اجلّه حکما بود و از قدما بود.
نقل است که جمعى به خانه او شدند. جمله خانه را دیدند تر شده. گفتند: «این چه حالت است؟» گفت: «مرا حالتى پدید آمد. گردخانه مىگشتم و آب از چشم مىریختم.» گفتند: « چه بود؟» گفت: «در جوانى فیلمى با شیخ حسین فرحبخش بساختم و از مصیبت آن هنوز مىگریم.»
نقل است روزى سه تن از مشایخ کبار گرد قطب اندرآمده بودند، و شیخ با آنان به گفت بود. تا کتابى به دستش داده، به قرائت آن مشغول شد. چون خواندن آغاز کرد جمله اعضاء او جز چشم بمردند. تا زلزله آمد و از جاى نجنبید و سیل به خانهها افتاد و شیخ هنوز قائم بود. و طوفان شده و شیخ همچنان مشغول بود تا چند سال. و تا انتخابات نیامد شیخ کتاب از دست نگذاشت.
و او را کلمات عالى است: و گفت: «السینما هوالریتم» و گفت: «لایمکن الپروداکشن الفیلم کشکى و گترهاى». و گفت: «لایدخل القول السائرین زرتى» و گفت: «احبابنا هذاالمهرزاد المینویى والحسین الموئینى والداداشم العلیرضا الافخمى و السیف اللّه الداد و الچند نفر دیگه.» و کاتبان در شرح اقوال وى کتب بسیار نبشته و مواعظ فرمودند.
در کرامات او نقل است که درویش حسین موئینى از مریدان شیخ در وادى مىرفت. شیرى قصد او کرد. چون درویش نگریست، بغرید و روى بر خاک نهاد و برفت. چون از این حکمت پرسیدند، درویش گفت از آنک وصلهاى از شلوار لى شیخ در شلوار ما بود. دانست که شیر حرمت آن داشت.
نقل است قایم اللیل بود و هزار شب نخوابید و چون سحر رسیدى به خواب اندر شدى. علت آن پرسیدند. گفت: «این یک فعل از افعال ما بىحکمت است.»
فهرست مطالب
مقدّمه
تذکرهها
راپورتهاى یومیّه
راپرت نمره یکم احوالات جریده شریفه
راپرت نمره دوم جریده راپرت فیلم
راپرت نمره سیم جریده راپرت فیلم
راپرت نمره چهارم جریده راپرت فیلم
راپرت مخصوص فیلم
راپرت یومیّه جشن سنه سیزدهم
راپرت یومیّه مخصوص جشن افلام اطفال صغیره
راپرت یومیّه جشن سینماتوغراف
راپرت خفیهنویس مخصوص افلام دکومانتر(1)
راپرت یومیّه مخصوص افلام دکومانتر(2)
راپرت یومیّه جشن سینماتوغراف
راپرت یومیّه افلام دکومانتر
راپرت یومیّه از بابت امورات پلتیکى سینماتوغراف
راپرت خفیهنویس از جشن سینماتوغراف
تذکره اهل فن
در احوال شیخنا و مولانا مصطفى میرسلیم
اندر احوال شیخنا سینا واحد
در احوال شیخنا على محمد بشارتى
ذکر احوال شیخنا و مولانا بهروز افخمى
در احوال شیخنا و مولانا یوسفعلى میرشکاک
در احوال شیخنا و مولانا بهزاد نبوى
ذکر مناقب مولانا شیخ على لاریجانى
ذکر شیخنا و مولانا عطاءاللّه مهاجرانى
در احوالشیخنا و مولانا محسناستادعلى مخملباف
در احوال شیخنا عزتاللّه ضرغامى
در احوال شیخنا و مولانا نادر ابراهیمى
ذکر احوال شیخنا و مولانا مهدى نصیرى
ذکر احوال شیخنا و مولانا مسعود کیمیایى
ذکر احوال شیخنا و مولانا رسول ملاقلى پور
ذکر احوال شیخنا و مولانا سیف اللّه داد
ذکر احوال شیخنا و مولانا عباس کیارستمى
ذکر احوال شیخنا و مولانا خسرو شکیبایى
ذکر احوال شیخنا مهدى فخیمزاده
ذکر احوال شیخنا مجید مجیدى
ذکر احوال شیخنا ایرج قادرى
ذکر احوال شیخنا و مولانا پرویز کیمیاوى
ذکر احوال شیخنا ابوالفضل جلیلى
ذکر احوال شیخنا و مولانا داریوش مهرجویى
ذکر احوال شیخنا ناصر تقوایى
ذکر احوال شیخنا حسینعلى لیالستانى
ذکر احوال شیخنا مسعود جعفرى جوزانى
ذکر احوال شیخنا احمدرضا درویش
اسامى افراد در راپورتها
منابع
موضوعات
ادبیات
